W zasadzie bardziej odpowiadałby temu cyklowi tytuł „Polska
Idea Cywilizacyjna”, ale znając „inteligencję” niektórych blogerów – dokonaliby
skrótu do pierwszych liter tytułu. Stąd niezbyt chwytliwe ujęcie, ale , po
namyśle, nawet lepiej oddające zwartą treść.
Jeśli używa określenia „Cywilizacja Polska” to z racji stwierdzenia, po wielu latach
pisania „na temat”, że nasz system organizacji przestrzeni społecznej ma cechy
odrębności cywilizacyjnej.
Do takiego wniosku doszedłem rok temu – i konsekwentnie to
propaguję. Wszak przyznaję, że poprzednie opracowanie tekstowe (32 strony), to
kompilacja tekstów powstałych w różnym czasie. Zatem – nieco niespójna i trudna
w odbiorze, acz zawierająca wszystkie najważniejsze spostrzeżenia.
Obecna wersja, powstała po roku i uwzględnia sporo
zastrzeżeń i uwag jakie przez ten rok się pojawiły. Pracuję nad nią od początku
grudnia i dalej należy ją traktować jako „in stato nascendi”. Jest jeszcze
kilka kwestii, którym chciałbym nadać lepszą formę, lepsze uzasadnienie, bądź
rozwinąć wątki.
Mimo szerszego ujęcia – ta wersja liczy koło 16 stron.
Komasacja na pewno wpłynęła na styl – nieco szarpany.
Być może należałoby jeszcze trochę nad tym popracować – będę
to robił na bieżąco.
Całość w pierwszej kolejności znajdzie się na portalu polacy.eu.org zamieniając dotychczasową
wersję.
Mimo znacznego skrócenia są fragmenty pisane kursywą, które
uważam za poboczne względem prezentacji idei; są jednak potrzebne, jako
wyjaśnienie stanowiska. Całość będzie liczyła około 10 notek.
Wstęp
Czy, a jeśli tak, to jakie wartości wnosi kultura polska do
dziedzictwa światowego?
Czy i jak różnimy się od innych społeczeństw?
Na te pytania starałem się znaleźć odpowiedź. Ich
podsumowaniem jest stwierdzenie:
wartości niesione przez polskość są na tyle odrębne, że
należy je rozważać w kategoriach odrębności cywilizacyjnej.
Początki
Czym jest cywilizacja?
To zestaw wartości, które komplementarnie określają zasady
współżycia dużych społeczności (także narodów) regulując wszystkie dziedziny
życia.
Prof. Koneczny, prekursor badań tej dziedziny, a o
kilkadziesiąt lat wyprzedzający sobie współczesnych, rozróżnienia cywilizacyjne oparł o 5 czynników, stanowiących o
istotnych wartościach jakie leżą u podstaw organizacyjnych społeczności
ludzkich. Są to:
·
dobro – obejmujące dziedzinę moralności,
·
prawda – obejmująca poznanie zarówno przyrodzone
(wiedza) jak i nadprzyrodzone (wiara),
·
zdrowie – określające stosunek człowieka do
cielesności, zarówno własnej jak i cudzej,
·
dobrobyt – związany z działalnością gospodarczą
i stanem majątkowym jednostki i społeczeństwa,
·
piękno – stanowiące o artystycznej stronie
działalności człowieka i jego wrażliwości estetycznej.
W ramach tych wyznaczników określił 7 sposobów organizacji
społeczeństw i nazwał je cywilizacjami. W poszczególnych cywilizacjach mogą
przy tym powstawać nieco różniące się organizacje społeczeństwa nazwane
kulturami.
Cywilizacje zwalczają się, a powstanie stabilnego tworu synkretycznego jest niemożliwe. Jeśli powstaje - ma zawsze najgorsze cechy systemów pierwotnych. Symbioza możliwa jest tylko między kulturami tej samej idei cywilizacyjnej.
(Zafascynowany pracami prof. Konecznego dokonałem
kompilacji tego dzieła i opublikowałem je m.in. w postaci 4 notek w cyklu
„Cywilizacje”. Tamten tekst powstał
ponad 10 lat temu i przy zamieszczaniu go na blogu pojawiły się refleksje, które
znalazły swój wyraz w postaci 5 notki uzupełniającej).
Z czasem wykrystalizowały się wątpliwości dotyczące jednoznaczności pojęć uznanych za
fundamentalne. Są one bowiem słuszne, (i to wykażę), ale tylko przy uznaniu za
jedynie prawdziwe praw Cywilizacji Łacińskiej (wg systematyki prof.
Konecznego).
Konieczne stało się poszukiwanie faktycznej bazy odniesienia
dla wspomnianych wartości. To zaś wymusiło potrzebę bardzo głębokich
przemyśleń.
Całość opracowania będzie dostępna na portalu polacy.eu.org
Wykorzystanie tej publikacji w różnych aspektach –
tylko za zgodą autora z uwagi na potrzebę uniknięcia zafałszowań idei.
Autor nie rości sobie praw i roszczeń innego typu.
CDN. |